Gastrointestinal Terimler Sözlüğü
Ağız: Yiyeceklerin sindirim sistemine girdiği ilk noktadır. Dişler, dil ve tükürük bezleri ağızda bulunur.
Yemek Borusu: Ağızdan mideye uzanan kaslı bir tüptür. Yutulan yiyecekleri mideye taşır.
Mide: Yiyeceklerin asit ve enzimlerle karıştırıldığı ve parçalandığı kaslı bir organdır.
İnce Bağırsak: Midenin sonunda bulunan ve besinlerin emildiği uzun bir tüptür. Üç bölümden oluşur: duodenum, jejunum ve ileum.
Kalın Bağırsak: İnce bağırsağın sonunda bulunan ve suyun emildiği ve atık ürünlerin katılaştığı tüptür. Dört bölümden oluşur: kolon, rektum, anal kanal ve anüs.
Anüs: Kalın bağırsağın son ucu ve dışkının vücuttan atıldığı yerdir.
Karaciğer: Vücudun en büyük organı ve birçok önemli işlevi vardır. Safra üreterek yağların sindirimine yardımcı olur, toksinleri filtreler ve kan şekeri depolar.
Safra Kesesi: Karaciğer tarafından üretilen safrayı depolayan küçük bir organdır. Gerektiğinde safra ince bağırsağa salınır.
Pankreas: Sindirim enzimleri ve insülin üreten bir organdır. Sindirim enzimleri besinlerin parçalanmasına yardımcı olurken, insülin kan şekeri seviyelerini düzenler.
Bağırsak Mikrobiyotası: Bağırsaklarda yaşayan ve sindirime, bağışıklık sistemine ve genel sağlığa katkıda bulunan trilyonlarca mikroorganizmadan oluşan bir topluluktur.
Gastrointestinal Sistem Hastalıkları: Sindirim sistemini etkileyen birçok hastalık vardır. Bazı yaygın hastalıklar şunlardır:
- Gastroenterit: Mide ve bağırsakların iltihaplanması
- İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS): Karın ağrısı, şişkinlik, gaz ve ishal veya kabızlık gibi semptomlar ile karakterize bir hastalık
- Crohn Hastalığı ve Ülseratif Kolit: Bağırsakları etkileyen kronik iltihaplanma hastalıkları
- Çölyak Hastalığı: Gluten proteinine karşı hassasiyetin neden olduğu bir otoimmün hastalık
- Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GERD): Mide asidinin yemek borusuna geri dönmesi
- Peptik Ülser: Mide veya ince bağırsağın astarında oluşan yaralar
Tanı Yöntemleri: Gastrointestinal sistem hastalıklarının teşhisi için kullanılan birçok yöntem vardır. Bazı yaygın yöntemler şunlardır:
- Kan testleri: İltihaplanma belirteçleri ve diğer anormallikler gibi belirtileri aramak için
- Dışkı testi: Kan, parazit veya diğer anormallikler gibi belirtileri aramak için
- Görüntüleme testleri: Röntgen, ultrason, BT veya MRI gibi yöntemler ile sindirim sisteminin görüntülerini elde etmek için
- Endoskopi: Endoskop adı verilen ince bir tüp ile ağızdan girilerek sindirim sisteminin iç kısmını görüntülemek için
- Biyopsi: Doku örneği alarak hastalığı teşhis etmek için
Tedavi Yöntemleri: Gastrointestinal sistem hastalıklarının tedavisinde kullanılan birçok yöntem vardır. Tedavi yöntemi hastalığın türüne ve şiddetine göre değişir. Bazı yaygın tedavi yöntemleri şunlardır:
- İlaç tedavisi: İltihaplanmayı kontrol etmek, semptomları hafifletmek veya enfeksiyonları tedavi etmek için
- Diyet tedavisi: Belirtileri hafifletmeye ve sindirimi iyileştirmeye yardımcı olmak için
- Cerrahi müdahale: İlaç tedavisine yanıt vermeyen veya komplikasyonlara yol açan durumlarda
Önleme: Bazı gastrointestinal sistem hastalıklarının önlenmesi mümkündür. Önleme yöntemleri şunlardır:
- Sağlıklı bir diyet: Bol miktarda meyve, sebze ve tam tahıllar içeren bir diyet
- Düzenli egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta tempolu egzersiz
- Sigarayı bırakmak: Sigara kullanımı birçok gastrointestinal sistem