Hazır gıda ve zirai ilaç kullanımının artmasıyla bağırsak hastalıklarında da büyük artış görülüyor. Bu duruma paralel olarak reçetesiz olarak satılan probiyotik serum ve tablet reklamları da her tarafı kaplamış durumda. Birçok kişi doktor kontrolü olmadan aylarca bu ürünleri kullanıyor.
Uğur Coşkun
Ancak Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Uğur Coşkun’dan, probiyotik tablet ve serum kullanımına ilişkin uyarı geldi. Coşkun, probiyotiklerin sindirim sisteminde yer alan, vücuda faydalı bakterileri temsil ettiğini belirtti. Gereksiz antibiyotik kullanımı ve beslenme alışkanlıklarının bozulması gibi durumların insan vücudunda faydalı bakterilerin azalmasına sebep olduğunu anlatan Coşkun “Bu bakterilerin azalması birçok sağlık problemiyle ilişkili. Bu azalan faydalı bakterilerin ticari ürünler kullanılarak artırılması konusu günümüzün popüler alanı” dedi.
KANSERLE İLGİLİ ALANDA 3 ARAŞTIRMA
Coşkun, probiyotiklerin birçok hastalıkta etkisinin araştırıldığını, ruh sağlığı, enerji sistemi, endokrin sistemi ve kanserle ilgili de araştırmalar yapıldığını ifade etti. Kanserle ilgili üç alanda probiyotiklerin etkisinin araştırıldığını anlatan Coşkun, şöyle devam etti:
“Kanser hastalarında yan etkilerinin azaltmasıyla ilgili uygulama var. Bugüne kadar yapılan çalışmalarda radyoterapi ve kemoterapiye bağlı ishal oluşumunda veya ağızda yaralar oluştuğunda faydalı etkiler göstermiş. Bunu tedaviyle aldıklarında yan etkilerin az olduğunu gösteren çalışmalar var. Yine probiyotiklerin kanserde, özellikle de bağırsak kanserindeki önleyici etkileri araştırılmış ancak net veriler yok. Ama bunların vücuttaki DNA hasarını önlemesi, birtakım kanserojen maddeleri bloke etmesi, azaltması gibi mekanizmalarla önleyici etkisi araştırılıyor. Bunlarla ilgili çok çalışma yok ama özellikle mesane kanseriyle ilgili iyi netice alındığına dair bazı çalışmalar var.”
BİLİNÇLİ KULLANILMALI
Coşkun, probiyotiklerin canlı bakteriler içerdiği için vücut sistemi baskılanmış hastalarda zararının olabileceğine de dikkati çekti. Piyasada satılan preparatların doktora danışılmadan kullanılmaması, özellikle içeriğiyle ilgili doktor kontrolü olması gerektiğini vurgulayan Coşkun, şu uyarıda bulunud:
“Teorik olarak baktığımızda probiyotiklerin bağışıklık sistemini güçlendirdiği için faydası olabilir diye düşünülüyor. Buna yönelik deneysel çalışmalar da var. Son dönemde yapılan bir çalışmada, kanser dahil birçok alanda faydalı olduğu düşünülen probiyotik kullanımının, kanser hastalarındaki aşı tedavisi sonuçlarını olumsuz etkileyebileceği ortaya çıktı. Bu pahalı ve kıymetli aşı tedavisini alan hastalarda, beraber kullanılan probiyotiklerin fayda oranlarının çok daha düşük olduğu görüldü. Bu gerçekten beklenmedik bir sonuç. Özellikle rastgele satılan, doktor önerisi ve kontrolü dışında kullanılan bu tür ürünlerle ilgili sadece kanserle ilgili değil başka hastalıklarda da beklemediğimiz olumsuz neticeler olabilir. Bunlarla ilgili mutlaka uzman doktorların değerlendirmesi ve bilinçli olarak kullanılması lazım. Öngördüğümüz gibi olmayabiliyor.”
(KIRIKKALE-AA)