|
Getting your Trinity Audio player ready...
|
Ülseratif Kolitte OTUD3, Disbiyoz ve STING Sinyalinin Rolü: Yeni Araştırma Işığında Gelecek Perspektifleri
Ülseratif kolit (ÜK), kalın bağırsağı etkileyen kronik bir inflamatuar bağırsak hastalığıdır. Ağrı, kramp, kanlı ishal ve sık dışkılamalarla seyreder. Alevlenme dönemleri, kilo kaybı ve yaşam kalitesinde belirgin düşüşe yol açar. Henüz kesin bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır.
Ülseratif Kolit Nedir?
Ülseratif kolit, kalın bağırsakta sürekli veya kesikli inflamasyona neden olan bir bağışıklık sistemi bozukluğudur. Hastalık;
- Tekrarlayan karın ağrısı ve kramp
- Kanlı dışkı veya mukus
- Sık dışkılama ihtiyacı
- Kilo kaybı ve halsizlik
semptomlarıyla kendini gösterir.
Bağırsak Florasının Önemi ve Disbiyoz
Sağlıklı bağırsak florası, sindirime yardımcı olan faydalı mikroplardan oluşur. ÜK’li bireylerde ise;
- Faydası azalmış probiyotik bakteri sayısının düşmesi
- Zararlı mikropların artması
- Genel mikrobiyal dengenin bozulması
gözlemlenir. Bu dengesizliğe disbiyoz denir ve inflamasyonu tetikleyen başlıca faktörlerden biridir.
OTUD3 Gen Mutasyonları ve Risk Faktörleri
OTUD3 geni, hücre içi protein düzenlenmesinde görev alır. Osaka Üniversitesi öncülüğündeki çalışma;
- OTUD3’teki tek nükleotid varyantlarının (SNP) ÜK için genetik risk oluşturduğunu
- Bu mutasyonların disbiyoz ve inflamasyonu artırdığını
belirlemiştir.
STING Sinyal İletimiyle İnflamasyon Kesen Köprü
STING, mikrobiyota kaynaklı uyarıları hücre içine aktararak bağışıklık tepkisini başlatan bir proteindir. Araştırma, mutasyona uğramış OTUD3 varlığında:
- Disbiyozlu floradan STING aktivasyonunun yükseldiğini
- Kolonda şiddetli inflamasyon ve ÜK semptomlarının ortaya çıktığını
orta koydu.
Önemli Deneysel Bulgular
Araştırmanın deneysel tasarımında şu adımlar atıldı:
- Sağlıklı ve ÜK’li hastalardan alınan bağırsak florasının farelere nakli
- Mutant ve normal OTUD3’lü farelerin semptom değerlendirilmesi
- STING geni tükenik farelerde tekrar floraların test edilmesi
Sonuç: ÜK semptomları yalnızca disbiyoz + mutant OTUD3 + STING varlığında gelişti.
Yeni Tedavi Hedefleri ve Kişiye Özel Yaklaşımlar
Çalışmanın sonuçları, ÜK tedavisinde iki yeni hedef ortaya koyuyor:
- Disbiyozu düzeltmeye yönelik mikrobiyota düzenleyiciler
- STING sinyal iletimini modüle eden moleküller
Bu stratejiler, tanı ve tedavide kişiye özel yaklaşımların kapısını aralıyor.
Osaka Üniversitesi ve IFReC’in Rolü
Osaka Üniversitesi, 1931’den beri Japonya’nın öncü araştırma merkezlerinden biridir.
IFReC (Immune Frontier Research Center), 2007’den beri uluslararası düzeyde immünoloji temel araştırmaları yürütüyor.
Bu kurumlar, ÜK ve diğer immünolojik hastalıklarda inovatif çözümler geliştirmeye devam ediyor.
Sonuç
Yeni bulgular, genetik yatkınlık (OTUD3 mutasyonu) ile çevresel faktörlerin (disbiyoz) STING üzerinden etkileşerek ülseratif kolit patogenezini derinlemesine açıkladı. Bu sayede;
- Erken teşhis markerları
- Kişiye özel mikrobiyota terapileri
- STING modülatörleri
gibi yenilikçi tedavi seçenekleri gündeme gelebilir.
Osaka Üniversitesi Web Sitesi: https://resou.osaka-u.ac.jp/en
IFReC Web Sitesi: https://www.ifrec.osaka-u.ac.jp/en
bölümünde DOI: https://doi.org/10.1126/sciimmunol.adm6843 adresinde yayımlanacak makaleye erişim sağlayabilirsiniz.