Sindirim sistemimiz ağızdan başlayarak anüse kadar devam eden bir sistemdir. Bu sistemin sıklıkla ince bağırsak bölümünün son kısmında görülenCrohn Hastalığı; nedeni bilinmeyen, tamamıyla iyileşmeyen, cerrahi müdahale gerektirebilen ciddi bir rahatsızlıktır. Memorial Antalya Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Op. Dr. Behlül Baydar, Crohn hastalığı ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Crohn hastalığını “sindirim sisteminin her hangi bir yerinin de tutulabildiği, ancak daha çok ince bağırsağın son kısmının tutulduğu; kronik, nedeni belli olmayan, bağırsak duvarının tüm kas tabakasını tutan iltihabi bir hastalık” olarak tarif eden Op. Dr. Baydar, hastalığın yüz binde 200 oranında, daha çok kadınlarda, ortalama 30-40 yaşları arasında izlendiğini belirtti.
Anne sütü hastalığa karşı koruyor
Crohn hastalığının nedeni bilinmese de oluşumunu genetik ve çevresel faktörlerin tetiklediği belirtilmektedir. Hastaların birinci dereceden akrabalarında risk 14-15 kat daha fazladır; yüksek sosyoekonomik düzey ve sigara içmek de önemli faktörlerdir. Anne sütü ile beslenmenin Crohn hastalığı gelişimine karşı koruyucudur.
Bağırsak dışı hastalıklar da belirtiler arasında
Hastalığın en yaygın belirtisinin “karın ağrısı” olduğu söylenmektedir. Şikayetlerin gösterebileceği farklılıklar: “Bağırsak tıkanmaları olabilir, fistüller gelişebilir, inflamatuvar hastalık agresif seyredebilir. Kilo kaybı, ateş, çocuklarda büyüme-gelişme geriliği devamlı veya zaman zaman Crohn hastalığının bulguları olabilir. Crohn hastalarının dörtte birinde bağırsak dışı hastalıklar da izlenir. Bunlar en çok deride, eklemlerde, gözde, karaciğer ve safra yollarında, böbrek ve idrar yollarında, damar kalp ve akciğerlerde olur.”
Hastalık tamamıyla iyileştirilemiyor
Klinik hikaye ile birlikte yapılan endoskopik incelemede tanı konur. Crohn hastalığını tanımlayan tek başına bir test, bulgu veya işaret olmadığını söyledi ve tedavi hakkında şu bilgiler verildi: “Crohn hastalığını tamamen iyileştiren bir tedavi şekli olmadığından, hastalık sonucu çıkan semptomlara yönelik tedavi verilir. İlaç tedavisi hastalığın bulgularını azaltmak ve hastalığın yeniden alevlenmesini önlemek için verilir. Hastalığın alevlendiği dönemlerde özel beslenme destekleri ve önerileri verilebilir.”
Cerrahi tedavi ne zaman gereklidir?
%50-70 oranında Crohn hastalarının tedavileri süresince en az bir kez cerrahi tedaviye ihtiyaç duyduklarını, genellikle agresif ilaç tedavisine cevap vermeyen, komplikasyonlar gelişen hastalarda cerrahi tedavi tercih edilir. Bazen cerrahi tedavi, ilaç tedavisine bağlı gelişen yan etki zararlarının önlenmesinde tercih edilebilir. Crohn hastalıklı çocukların %30 unda gelişme geriliği varlığı, cerrahiyi gerektirir. Cerrahi gerektiren diğer durumları “Aniden ciddi hastalığın ortaya çıkışı (ağır iltihabi durum veya toksik tablo), ilaç tedavisinde başarısızlık, bağırsakta tıkanma olması, komplike fistüller, kanama, kanser riski.” olarak sıralandı. Cerrahi ile hastalıklı kısımları alınan hastaların çoğunda hastalığın yeniden geliştiği söylendi. Hastalık, hastaların üçte birinde ilk cerrahiden sonra ortalama 5 yıl içinde yeniden cerrahi gerektirmekte olduğu belirtilmektedir
