İnflamatuar bağırsak hastalığı: İngiliz araştırmacılar hastalığın başlıca nedenlerinden birini buldu
James Gallagher / Sağlık ve Bilim Muhabiri
İngiliz bilim insanları İnflamatuar bağırsak hastalığının (İBH) başlıca nedenlerinden birini buldu.
Uzmanlar, İBH hastalarının % 95’inin DNA’sında zayıf bir nokta tespit etti.
Bu zayıf nokta bazı bağışıklık hücrelerinin kontrolden çıkmasına ve bağırsaklarda aşırı enflamasyon (iltihaplanma) olmasına yol açıyor.
Crohn hastalığı ve ülseratif kolit (enflamasyona bağlı olarak kolon mukozasında ülser oluşması) İBH’nin en sık görülen türlerinden.
Hastalık sıklıkla genç yaşlarda başlıyor.
27 yaşındaki Lauren Golightly, ilk belirtileri 16 yaşındayken gördü. Mide krampları çekiyordu ve dışkısında kan vardı.
Ancak belirtilerin yoğun geçen gece yaşamından kaynaklandığını düşündü ve 21 yaşındayken apandisit ameliyatı olduğunda, doktorlar Crohn hastalığını teşhis ettiler.
Üç yıl önce, bağırsaklarının bir kısmının “çalışmasının durması” üzerine, acil bir ostomi işlemi (vücudun belirli bir organının veya bölümünün dış yüzeye açıldığı, cerrahi ile oluşturulan yapay bir deliktir) olması gerekti.
Golightly’nin geçirdiği ameliyatlar nedeniyle hala “çok miktarda ağrı kesici” alması gerekiyor, “Yaşamayı arzuladığım hayat bu değildi” diyor.
Ters giden ne?
Bağışıklık sisteminin İBH’de büyük rol oynayan kısmı makrofaj adı verilen akyuvar hücreleri.
Bu hücreler, bağırsakların dış yüzeyine saldırıp, sitokin adlı bir kimyasal salgılıyor ve bu da büyük bir enflamasyona yol açıyor.
Araştırma ekibi, mevcut ilaçların laboratuvar denemelerinde hastalığı gerilettiğini gördü ve şimdi insanlar üzerinde denemeler yapılması amaçlanıyor.
Enflamasyon, vücudun enfeksiyonlara karşı gösterdiği doğal bir tepki. Ancak çok fazlası sağlık açısından yıkıcı sonuçlara yol açabiliyor.
Francis Crick Enstitüsü ve University College London’dan bir grup araştırmacı, İBH’nin nedenini bulabilmek için derin bir genetik analiz gerçekleştirdi.
DNA’nın bir kısmının makrofajın yol açtığı enflamasyonun “başlıca düzenleyicisi” olduğunu keşfettiler.
Francis Crick Enstitüsü’nden Dr. James Lee “Piramidin tam tepesinde oturuyor” diyor.
Makrofajın saldığı enflamatuar kimyasalların mahiyetini bu gen kontrol ediyor ve bazı insanlar, aşırı tepki göstermesine yol açan versiyonuyla dünyaya geliyor.
Hastalık ortadan kaldırılabilir mi?
Bilim dergisi Nature’da yayımlanan araştırmada yapılan deneyler, kanser gibi başka hastalıklar için onaylanmış mevcut ilaçların bu aşırı enflamasyonu azaltabileceğini gösterdi.
Deneyler İBH hastalarından alınan örnekler üzerinde yapıldı.
Dr. Lee “Neyin, neden ters gittiğini bulmakla kalmadık, bu hastalıkları tedavi etmenin potansiyel yeni yöntemlerini bulduk” diyor.
Ancak derhal yeni bir İBH tedavisi olmayacak.
İlaçlar zaten onaylanmış olduğundan araştırmacılar bir adım önde. Ancak vücutta başka yan etkilere yol açmamak için sadece makrofajları hedef almanın bir yöntemini bulmaları gerekiyor.
Ayrıca bu ilaçların tam olarak İBH’yi sakinleştirmek için ayarlanması gerekiyor. Böylece, hastalıkla savaşan iyi enflamasyonu engelleyerek hastanın enfeksiyonlara açık hale gelmesini engellemeyi amaçlıyorlar.
Klinik deneylere beş yıl içinde başlanması bekleniyor.
Ancak genetik yatkınlık sorunun bir kısmı. İBH’nin tetiklenmesinde beslenmenin ve antibiyotik kullanımının da rol oynadığı düşünülüyor.
İBH’nin belirtileri
- ishal
- mide ağrısı ya da krampları
- dışkıda kan
- makatta kanama
- yorgunluk
- kilo vermek
Bazı belirtileri aynı olsa da hastalık huzursuz bağırsak sendromundan farklı. İBH teşhisi sadece bağırsakta enflamasyon tespit edildiğinde konuluyor.
