Kolonoskopi

Kolonoskopi doktorunuz tarafından ışıklı ve kıvrılabilen ince bir tüple anüs (makat) bölümünden girilerek, kalın bağırsağınızın tamamının video monitörde incelenmesi işlemidir.. Kolonoskopi, ilaçlı röntgen filmlerine göre daha kesin bir tanı yöntemi olup, tanı özelliğine ek olarak bazı durumlarda tedavi edici özelliği de vardır.

Bu sayede bağırsak divertikülü, iltihabi bağırsak hastalığı, bağırsak kanseri vb. hastalıkların tanısı konulup, parça alınarak patolojik tetkikle ayırımı da gerçekleştirilebilir. Bu işlem sırasında, gerekiyorsa iç organların fotoğraflarının alınması mümkündür.

İşlem öncesi bir hazırlık gerekir mi?

Evet gerekir. Kolonoskopi’nin ideal bir sonuç vermesi için bağırsakların tam olarak temizlenmiş olması (bağırsak hazırlığı, kolon hazırlığı, bağırsak temizliği veya kolon temizliği) gerekmektedir.

Bağırsak hazırlığı nasıl yapılmalıdır?

Bu konuda çok çeşitli yöntemler vardır. En sık kullanılan iki yöntemi belirtmek gerekir. Doktorunuz ile birlikte size uygun olan bağırsak hazırlığı yöntemi seçilmelidir.

Bağırsak hazırlığı sırasında düzenli olarak kullandığım ilaçlarımı alabilirmiyim?

Kalp, tansiyon vb. ilaçların büyük bir çoğunluğu alınabilir. Ancak, ASPİRİN, romatizma ve ağrı ilaçları, KANI SULANDIRICI İLAÇLAR (Coumadin®, Heparin®, Plavix®, Coraspin®, Babyprin® vb.), insülin, demir ilacı veya antibiyotik kullanıyorsanız doktorunuzu uyarınız. Kan sulandırıcı ilaçların doktor kontrolünde 7 gün öncesindenkesilmesi gereklidir. Ayrıca mutlaka allerjileriniz konusunda doktorunuzu uyarınız.

Kolonoskopi hiçbir yakınması olmayan kişilere yapılır mı?

Evet yapılır. Akciğer ve meme kanserini takiben kalın bağırsak kanseri, kanser ölümlerinde üçüncü sırada yer almaktadır. Bu nedenle, Amerikan Endoskopi Derneği gibi gelişmiş ülkelerin ilgili kuruluşları, 50 yaş üzerindeki kişilere tarama testi olarak kolonoskopi’yi önermektedirler. Her beş yılda bir bu tarama yapıldığında bu tür kanserlerin büyük ölçüde önlenebildiği bilinmektedir. Özellikle birinci derecede akrabalarında kalın bağırsak kanseri öyküsü olan kişilere tarama amaçlı yapılması tavsiye edilmektedir.

Kolonoskopi yapılacak gün yemek yiyebilir miyim?

Kolonoskopi yapılana kadar hiçbir şey YEMEYİN ve İÇMEYİN. Ortalama işlem öncesinde 6 saatlik bir açlık süresi arzulanmaktadır.

Bu aletten bana hastalık bulaşır mı?

Hayır bulaşmaz, çünkü bakteri, virüs ve mantar gibi zararlı mikropları yok etmek için tetkik öncesinde, tüm endoskopi cihazlarına mekanik temizlik ve ardından da özel makinelerle dezenfeksiyon işlemi yapılmaktadır.

Kolonoskopi işlemi nasıl gerçekleşir?

İşlem genellikle ağrısız olup rahat seyreder. İşlem sırasında hava verilmesine bağlı olarak, hafif baskı hissi ve karın krampları hissedebilirsiniz. İşlem öncesinde rahatlamanız için bazı ilaçlar yapılacağından pek huzursuzluk hissetmezsiniz. Siz sırtüstü veya yan tarafınıza doğru yatarken doktorunuz tetkike başlayacaktır. Kolonoskopi işlemi 15 ile 60 dakika arasında sürmektedir. Ayrıca, işlem sonrasında 1-2 saatlik bekleme süresi uygulanmaktadır.

İşlem sırasında normal dışında bir durum görülürse ne olur?

Doktorunuz belirli bir bölgenin ileri tetkikine karar verirse, o bölgeden kolonoskop içinden geçirilen bir tel yardımı ile parça (biyopsi) alabilir. Biyopsi sadece kanser şüphesinde değil, birçok selim (iyi) huylu hastalığın ayırıcı tanısında da tercih edilmektedir. Kanama nedeniyle işlem yapılması durumunda, bu odaklara iğne ile ilaç verilebilir veya elektrik akımı (koter) ile yakılabilir. Böylece çoğu zaman kanamayı durdurmak mümkün olabilir. Bu işlemler ağrıya yol açmaz.

Kolonoskopi tetkikinin en büyük yararı nedir?

Kalın bağırsak kanserlerine büyük ölçüde polip denilen küçük, selim ve iyi huylu olan urların yol açtığı bilinmektedir. Ancak, bu urlar zaman içinde kötü özellikler kazanabilmekte, yani kanserleşebilmektedirler. Kolonoskopi yardımı ile bunları çıkartmak ve hastayı takip etmek mümkün olmaktadır.

Bağırsak polipleri nasıl çıkartılır?

Polipler kolonoskop içinden geçirilen telden bir kement yardımı elektrik akımı ile yakılarak (koter ile) çıkartılır. İşlem ağrısızdır.

İşlem sonrası nasıl seyreder?

İşlem sırasında hava verilmesine bağlı olarak, gaz çıkartma gereksinimi duyabilirsiniz. Doktorunuz size işlemin sonuçlarını açıklayacaktır. Tetkik sırasında ağrı duymamanız için çeşitli sakinleştirici veya anestezi ilaçları yapılacağından, işlem sonrasında refleksleriniz etkileneceğinden, 2 saat ARAÇ KULLANMANIZ SAKINCALIDIR. Bu nedenle mümkünse tetkike bir yakınınızın refakatinde gelmenizde yarar vardır. Doktorunuzun önereceği 2 saat süreden sonra gıda alabilirsiniz.

Bu işlemin komplikasyonları var mıdır?

Evet kullanılan sakinleştirici ilaçlara allerji gelişebilir veya çok nadiren biyopsi veya polip çıkartılma yerlerinden kanama veya delinme olabilir. Kanama çoğunlukla işlem sırasında durdurulur. Delinme çok ender de olsa cerrahi girişim gerektirebilir. Şiddetli karın ağrısı, ateş, titreme veya makattan yarım bardaktan fazla kan gelmesi durumlarında doktorunuzu arayınız. Bu sorunlar birkaç gün içinde görülür.

Kolonoskopi yerine sanal kolonoskopi yapılsa olur mu?

Sanal kolonoskopi bilgisayarlı tomografi (BT kolonoskopi) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG kolonoskopi) cihazlarından yararlanarak kalın bağırsağın üç boyutlu görüntülerinin elde edilmesidir ve standart kolonoskopi ile eşdeğer değildir.

Sanal kolonoskopinin zayıf noktaları

– İşlem sırasında bağırsakta polip veya kanser belirlenirse çıkartılamaz veya parça alınamaz ve hastaya ek olarak kolonoskopi yapmak gerekir.
– Bilgisayarlı tomografi ile yapıldığında hasta X ışını alır.
– Sanal kolonoskopide 2 ile 10 mm arasındaki çapta polipler rahatlıkla gözden kaçabilir, ancak standart kolonoskopide bunlar çok rahatlıkla belirlenebilir.
Bu nedenle standart kolonoskopi halen kalın bağırsak taramasında ‘altın standart’ olarak kabul görmektedir.

Bağırsak hazırlığı YÖNTEMİ – BİR GÜNLÜK

Örneğin kolonoskopi tetkikinin PAZARTESİ günü sabah saatlerinde yapılacağını varsayarsak:

•    Tetkikten bir gün önceden itibaren (örneğe göre PAZAR günü) posa bırakmayan, tanesiz ve sulu gıdaların alınmasında fayda vardır. Kesinlikle HİÇBİR TANELİ GIDA ALINMAYACAKTIR. Çorbalar dahil olmak üzere tüm gıdalarSIVI ve TANESİZ OLMALIDIR. Haşlama et suyu, tavuk suyu ( sadece suyu!), Çay, neskafe, komposto suyu (tanesiz), Posasız meyve suları, ıhlamur gibi berrak sıvı gıdalar olmalıdır.
•    İlaç tetkikten bir gün önce (örneğe göre Pazar günü) bir şişe veya ilacın yarısı saat 16 gibi ve ikinci şişe veya ilacın diğer yarısı saat 19 gibi içilmelidir.
•    Hamile ve lohusaların bu ilaçları kullanmadan önce mutlaka doktorlarından izin almaları gerekir.
•    İlacın herhangi bir meyve suyu (ELMA SUYU gibi ) ile birlikte alınması sizin açınızdan rahatlık sağlayacaktır.
•    Vişne suyu veya nar suyu gibi kırmızı renkli içecekleri, tetkik sırasında kan görüntüsü verebileceklerinden, tercih edilmemelidir.
•    Bu ilacın sizin sık miktarda büyük tuvaletinizi yapmanıza yol açacak bir müshil olduğunu unutmayınız. İlacın alımı sırasında bol miktarda sıvı ve vücut tuzlarını kaybedeceğinizden bu hazırlık sırasında özellikle su ve sulu tanesiz gıdaları normalden çok daha fazla miktarlarda yani 3 – 4 Litre gibi TANESİZ sıvı (günde 15 bardaktan fazla olacak şekilde)almanızda yarar vardır.