Crohn ve Ülseratif Kolit’ta Diyet ve Beslenmeyle İlgili Bazı Bilgiler

HASTALIĞINIZIN SEYRİ, İLAÇ KULLANIMI VE ALTERNATİF TEDAVİ YÖNTEMLERİ İLE İLGİLİ KONULARDA LÜTFEN DOKTORUNUZA DANIŞINIZ, BİLGİLERDEN DOĞACAK SORUMLULUK SİTEMİZE VE YAZARLARA AİT DEĞİLDİR!!! 

ÜLSERATİF KOLİT VE CROHN HASTALIĞINDA DİYETLE TEDAVİ
Birçok hastalık için “DİYET” alternatif tedaviler arasında önemli bir yer tutar. İltihaplı barsak hastalıkları konusunda da Dünya da özellikle de Çin tıbbında çok çeşitli diyetler tarif edilmiştir. Buna karşın bilimsel olarak araştırılan diyet çeşidi oldukça azdır. Aşağıda adı geçen diyet çeşitleri bilimsel olarak kanıtlanmış besinlerden derlenmiş olup, kolitleri artıran veya tedavi eden çeşitleri üzerinde durulmuştur. Unutmamak gerekir ki besinler iltihap yapıcı ve iltihap giderici olarak kabaca iki gurupta incelenebilir.

MİKRO PARÇACIKLAR:
Özellikle şehirleşmiş bölgelerde besinlerde sıkça kullanılan gıda maddesi katkılarıdırlar (titanyum dioksit, alüminyum silikat vb.) Bu maddeler barsak ta yabancı cisim gibi algılanarak alerjik reaksiyona yol açarak koliti başlatır ve sürdürürler.

ELEMENTAL DİYET:
 Crohn ve ülseratif kolit hastalığının özellikle alevlenme dönemlerinde kullanılırlar. Besin maddeleri genellikle sıvı halde sindirime gerek kalmayacak şekilde hazırlanmışlardır. Amino asitler, yağ asitleri, temel karbonhidratları, vitamin ve mineralleri içerir. Aktif koliti kısa sürede remisyon dönemine soktuğu gösterilmiştir.

ŞEKERLER:
 Yüksek miktarda şeker (toz şeker, küp şeker, lokum, bal, reçel) ve beyaz undan yapılmış mamuller (ekmek, yufka, mantı, börek, açma, poğaça) koliti arttırır. Meyve şekeri (früktoz) ise dokunmaz.

SPESİFİK KARBONHİDRAT DİYETİ:
 Rafine karbonhidratlar vucuda alındığında çok çabuk şekere dönüşürler ve barsak iltihabını artırırlar. Örneğin beyaz un, mısır, pirinç gibi glüten içeren gıdaların rejimden çıkarılması barsaktaki faydalı bakterileri artırırarak koliti önler.

PROBİYOTİKLER:
 Yoğurt ve kefirden de tanıdığımız probiyotikerin, remisyon döneminde atağı önlemek için faydalı olduğu kanıtlanmıştır. Ayrıca kapsül halinde de bulmak mümkündür. Laktobacillus reuteri, bacteroides vulgaris gibi probiyotik canlılar barsaklarımızda bulunursalar, iltahaba karşı koruyucudurlar.

YAĞLAR
 Ayçiçek, mısırözü gibi yağlar omega 6 yağ gurubundan olup, iltahabı artırmada rol oynarlar. Buna karşı balık, keten tohumu, semizotu, fındık gibi bitkilerde omega 3 yağ grubundan olup iltihabı önleyecek rol oynarlar. Bu nedenle omega 6 yağları azaltıp omega 3 yağları artırmamız kolite karşı etkili olur.

LİFLİ BESLENME ve KISA ZİNCİRLİ YAĞ ASİTLERİ
 Hint karnıyarık otu  Zerdeçal
Posalı ve lifli beslenmenin ülseratif kolit ve crohn da tedavi edici olduğu gösterilmiştir. Bu gurupta hint karnıyarığı (plantago ovata) adlı bitkinin tohumunun (hem liften zengindir hemde butyrate adlı kısa zincirli yağ asiti içerir) crohn hastalığını iyileştirmede tam doz Mesalazine ve diğer 5-ASA ilaçları kadar etkili olduğu gösterilmiştir.
Yine zerdeçal (turmeric) içindeki curcumin adlı maddenin Japon bilim adamlarının yaptığı araştırmada inflamatuvar barsak hastalıklarını iyileştirdiği kanıtlanmış.
Çimlenmiş arpa yenmesi ile ilgili yapılan dört hafta süren iki çalışmada ülseratif koliti iyileştirdiği görülmüş, bunu butirik asit üretmesine, bunu da faydalı bakterileri artırarak yaptığı sonucuna varılmış.

DEMİR, E VİTAMİNİ, FLAVONOİDLER
Demir eksikliği, kanamalı crohn ve ülseratif kolitte sık rastlanılan bir durumdur, buna karşılık demir haplarının alınması barsakta iltihabın artmasına neden olur. Bunu barsaktaki serbest radikallerin artmasına sebep olarak gerçekleştirir. Oysa E vitamini ile birlikte verilmesi bu tahribatı önlediği gösterilmiştir.
E vitamininin (alfatokoferol) anti oksidan olduğu, barsakta iltihap sırasında oluşan serbest radikalleri azaltarak iyileşmeye yardımcı olduğu gösterilmiştir.
 
Flavonoidler bitkilerde bulunan kalabalık bir kimyasal ailedir. Kabuklu ve kabuksuz meyvelerde, sebzelerde soğan, maydanoz, yeşil çayda bolca bulunurlar.
Anti kanser, anti iltihap, anti mikrop, anti alerjik özellikleri ispatlanmıştır.

D VİTAMİNİ
 D vitaminin aktif formunun ülseratif kolitte, iyileşmeyi hızlandırdığı, ayrıca kalın barsak kanserini önlediği, yapılan çalışmalarda gösterilmiştir. Bunun D vitamininin immün süpresan ve immün düzenleyici etkisinden olduğu sanılmaktadır.

KIZARMIŞ PATATES
 Kızarmış patatesin inflamatuar barsak hastalıklarına yol açtığı kesin olarak gösterilmiştir. Patateste bulunan ve patatesi, mantara, böceğe karşı koruyan “patates alkaloidleri” de denen alfa solanin, alfa chaconine özellikle patates kızartıldığında yoğunlaşır. Kızarmış patatesi yediğimizde de bu maddeler barsak geçirgenliğini bozarak (hassas kişilerde) iltihaba yol açar.

ÇİMLENMİŞ BUĞDAY SUYU
 Çimlenmiş buğdayın suyunu içmek suretiyle yapılan ülseratif kolit tedavisinde %78 civarında başarı görülmüştür. Bu suyun kanser önleyici ve iltihap giderici özellikleri bilinmektedir.

LİKOPEN
 Karotenoid ailesinden bir maddedir, kırmızı renkli sebze ve meyvelerde bolca bulunur, ülseratif kolitte tedavi edici ve iltihap baskılayıcı özelliği iki çalışmada kanıtlanmıştır. Likopen ayrıca prostat kanseri önlenmesinde de başarılı bulunmuştur. Başta domates olmak üzere, karpuz ve pembe greyfurttada bulunur.

ALOE VERA
 Aloe vera bilimsel yapılan bir çalışmada ülseratif kolit ve crohn da hastalığı tedavi ettiği kanıtlanmıştır, makattan uygulanan jeli de başarılı bulunmuştur. Aloe vera bitkisinin anti oksidan ve iltihap giderici özelliği vardır.

BROMELİN
 Bromelin ananastan elde edilen aktif bir maddedir. Ülseratif kolit hastalığı, tıbbi tedavi ile geçmeyen iki hastayı iyileştirdiğine dair vaka raporları mevcuttur. İltihap önleyici ve saldırgan savunma hücrelerininin etkilerini değiştirici özellikleri vardır.

BOSWELLİA SERRATA
 Akgünlük ağacı olarak bilinen bitkinin anavatanı Hindistandır. Kanser dâhil birçok hastalıkta kullanılmıştır. Crohn hastalarıyla yapılan bir çalışmada etkisi Mesalazine ve diğer 5-ASA ilaçlarına eşdeğer bulunmuştur. Ayrıca ülseratif kolitte de faydalı görülmüştür.

Kaynak: http://www.barsak.org/forum/viewtopic.php?t=71