Gastroparezi (Mide felci) ve Crohn Hastalığı: Birbirleriyle İlişkileri Var mı?
Gecikmiş mide boşalması olarak da adlandırılan gastroparezi, midenin çok yavaş boşalmasına neden olan ancak herhangi bir fiziksel tıkanıklığa bağlı olmayan bir bozukluktur. Bu durum, yiyeceklerin midede olması gerekenden daha uzun süre kalmasına neden olur ve hafiften şiddetliye kadar değişen birçok belirtiye yol açabilir.
Gastroparezi, Crohn hastalığı olan kişilerde ortaya çıkabilir ve aynı gastrointestinal (GI) semptomların çoğuna neden olabilir. Bu durum bulantı, kusma, şişkinlik, karın ağrısı ve yetersiz beslenme gibi semptomların doğru teşhisini ve yönetimini zorlaştırabilir.
Normalde yiyecekler yemek borusundan mideye doğru hareket eder ve burada parçalanarak (sindirilerek) pilorik sfinkterden -yiyeceklerin ince bağırsağa ne zaman girebileceğini kontrol eden kas- dışarı çıkar. Mide yemekten bir buçuk ila iki saat sonra tamamen boşalır, ancak gastroparezi yiyeceklerin midede saatlerce kalmasına neden olabilir.
Yiyecekler, sindirim sistemi boyunca dalgalanan kasların koordineli kasılmaları olan peristalsis adı verilen bir süreçle vücutta hareket eder. Peristaltizm, diş macununun tüpten sıkılması gibi yiyecekleri bağırsakta sıkıştırır. Bu kaslardan herhangi birinin düzgün çalışmasını engelleyen durumlar bağırsak hareketliliğine (sindirim sisteminin yiyecekleri normal şekilde hareket ettirme yeteneği) zarar verebilir.
Gastroparezi 100.000 kişiden sadece 50’sinde teşhis edilir, bu nedenle yaygın değildir ve yetersiz teşhis edilen bir durum olabilir. Kadınlarda gastroparezi görülme olasılığı erkeklere göre dört kat daha fazladır.
Ancak diyabetli kişilerde gastroparezi çok daha yaygındır. Gecikmiş mide boşalması tip 1 diyabetlilerin yaklaşık yüzde 50’sinde ve tip 2 diyabetlilerin yüzde 30 ila yüzde 50’sinde görülür.
Gastroparezi Belirtileri ve Semptomları
Gastroparezisi olan kişilerde çeşitli semptomlar görülebilir. Bu belirtiler diğer birçok GI hastalığı tarafından paylaşıldığından, özellikle gastropareziye işaret eden bir belirti yoktur.
Gastroparezinin belirti ve semptomları şunları içerebilir:
Bulantı ve kusma
Az miktarda yemek yedikten sonra tokluk hissi (erken doygunluk)
Asit reflüsü veya mide ekşimesi
Kusma veya sindirilmemiş gıdaların kusması
İştah kaybı
Yutma güçlüğü
Karın şişkinliği
Kontrol edilmesi zor kan şekeri
Devam eden karın ağrısı
Kilo kaybı
Dehidrasyon
Yetersiz Beslenme
Yiyecekler midede kaldığı için gastroparezi, küçük bir yemekten sonra veya sadece birkaç lokma yemekten sonra kendinizi çok tok hissetmenize neden olabilir. Gastroparezi ayrıca yiyeceklerin midede “geri tepmesine” neden olarak asit reflüsüne, mide ekşimesine ve yutma güçlüğüne neden olabilir.
Diyabetli kişilerde gastroparezi kan şekeri seviyelerini etkileyebilir ve yiyecekler midede uzun süre kaldıktan sonra ince bağırsağa girdiğinde kan şekerinde bir artışa neden olabilir.
Gastroparezi Crohn ile Ne Kadar İlişkilidir?
Gastroparezi ve Crohn hastalığı arasındaki ilişki tam olarak anlaşılamamıştır, çünkü bu bağlantı hakkında çok az tıbbi araştırma vardır. Crohn, gastroparezi ve diğer GI bozukluklarının semptomları örtüştüğü için, hangi durumun semptomlara neden olduğunu anlamak zor olabilir.
Crohn hastalığı sindirim sisteminin herhangi bir bölümünü etkileyebilir ve bağırsak hareketliliğini değiştirerek gastroparezi ile aynı olan ve aşağıdakileri içeren semptomlara neden olabilir:
Mide bulantısı
Kusma
İştah kaybı
Karın ağrısı
Kilo kaybı
Crohn hastalığı olan kişilerde bu semptomlar hastalık aktivitesinin arttığına işaret edebilir, bu nedenle gastroparezi gibi diğer nedenlerden şüphelenmeden önce Crohn alevlenmesini ekarte etmek önemlidir.
Araştırmalar Crohn hastalığının bazı kişilerde mide boşalmasının gecikmesiyle ilişkili olduğunu göstermiştir. Crohn hastalığı veya ülseratif kolit remisyonda olsa bile İBH’nin neden olduğu enflamasyon bu ilişkinin nedeni olabilir. Bazı araştırmalar, İBH tedavisinin bu iki rahatsızlığa sahip kişilerde mide boşalmasındaki gecikmeyi iyileştirebileceğini göstermektedir. Ne yazık ki şu anda, yavaş hareketliliğin tedavisinin İBH semptomları üzerindeki etkisini bize söyleyecek yeterli araştırma yoktur.
Kaynak: https://www.mycrohnsandcolitisteam.com/resources/gastroparesis-and-crohns-disease-are-they-related?utm_source=twitter&utm_medium=social-media&utm_content=HotTopicIBDgastroparesis&utm_campaign=crohns-colitis_roc
