Crohn Hastalığına Dair Her Şey

Crohn Hastalığı Nedir?

Crohn hastalığı, sindirim sisteminin özellikle ince ve kalın bağırsağın iltihaplanarak tahriş olmasına yol açan otoimmün bir bağırsak hastalığıdır. Bu hastalık, adını 1932 yılında terminal ileumun (ince bağırsağın son kısmı) iltihaplanması olarak tanımlayan gastroenterolog Dr. Burrill Crohn’dan almıştır. Crohn hastalığı, ishal, mide krampları ve karın ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterir. Genellikle ince ve kalın bağırsaklarda görülse de, ağızdan makata kadar sindirim sisteminin herhangi bir bölümünü etkileyebilir.

Crohn hastalığının nedeni bilinmemekle birlikte, tamamen iyileştirilemeyen bir rahatsızlıktır ve bazı vakalarda cerrahi müdahale gerektirebilir. Bu hastalık, ciddi komplikasyonlara yol açabileceği için yaşamı tehdit edici boyutlara ulaşabilir. Ancak, Crohn hastalığında bağırsaklarda yara oluşmaz.

Crohn Hastalığı Belirtileri

Crohn hastalığı belirtileri genellikle yavaş yavaş gelişir ve bazen ani olarak ortaya çıkabilir. Yaygın belirtiler şunlardır:

– İshal
– Karın ağrıları
– Kabızlık ve şişkinlik
– Halsizlik ve yorgunluk
– Mide bulantısı ve kusma
– Bağırsak tıkanmaları
– Ateş
– Anüs çevresinde çatlaklar
– Dışkıda kan ve iltihap
– İştahsızlık ve kilo kaybı
– Tuvaletten sonra bağırsakları hala dolu hissetmek

Erken dönemde sık tuvalete çıkma ihtiyacı gibi belirtiler görülebilir. Müdahale edilmezse, belirtiler şiddetlenebilir ve ek belirtiler ortaya çıkabilir:

– Anüs çevresinde ağrı ve anal fistül
– Ağızdan makata kadar olan bölgede ülser
– Eklem ve cilt iltihabı
– Kansızlık nedeniyle nefes darlığı
– Çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği

Crohn Hastalığı Nedenleri

Crohn hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir, ancak genetik ve çevresel faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Birinci derece akrabalarında Crohn hastalığı olan bireylerde risk artar. Ayrıca, sigara içmek hastalığın oluşmasında etkili olabilir. Anne sütü ile beslenmenin koruyucu olduğu düşünülmektedir.

Crohn hastalığının oluşumunda etkili olduğu düşünülen faktörler şunlardır:

– Bağışıklık sistemi anormallikleri
– Genetik yatkınlık
– Çevresel faktörler

Crohn Hastalığının Teşhisi

Crohn hastalığı teşhisi, uzun süren karın ağrısı, kilo kaybı ve ishal gibi belirtilerin değerlendirilmesiyle konur. Teşhis için kullanılan yöntemler şunlardır:

– Kan testi
– Dışkı testi
– Kolonoskopi ve endoskopi
– Bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans (MR) taramaları
– Biyopsi

Bu testler bazen birden fazla kez yapılabilir. Crohn hastalığı belirtileri ülseratif kolit ile karıştırılabilir, ancak Crohn hastalığı sindirim sisteminin herhangi bir yerinde ortaya çıkabilirken, ülseratif kolit sadece kalın bağırsağı etkiler. Ayrıca, Crohn hastalığı tüm bağırsak duvar katmanlarını etkilerken, ülseratif kolit sadece kolon mukozasını etkiler.

Crohn Hastalığında Yasak Yiyecekler

Doğru beslenme ile Crohn hastalığının semptomları hafifletilebilir. Uzman doktor, hastanın durumuna ve sağlık geçmişine göre kişisel beslenme önerilerinde bulunabilir. Crohn hastalığında uzak durulması gereken yiyecekler şunlardır:

– Hazır tüketilen gıdalar
– Yağlı besinler
– Kızartma gıdalar
– Asitli içecekler
– Şekerli gıdalar
– Aşırı soğuk ve sıcak yiyecekler
– Aşırı sert besinler

Crohn Hastalığı Tedavisi

Crohn hastalığının kesin bir tedavisi yoktur, ancak uygulanan tedavi yöntemleri hastalığın şiddetini ve sıklığını azaltabilir. Tedavi yöntemleri şunlardır:

**İlaç Tedavisi:**
– **Steroidler**: İltihabı azaltır.
– **Bağışıklık sistemine yönelik ilaçlar**: Bağışıklık sistemini baskılar.
– **Biyolojik ilaçlar**: Diğer ilaçlar etkisiz kaldığında kullanılır.
– **Anti-diyareller**: İshali hafifletir.
– **Ağrı kesiciler**: Ağrıları gidermek için kullanılır.
– **Demir takviyeleri**: Kronik bağırsak kanamaları için.
– **B-12 vitamini**: B-12 eksikliğini giderir.
– **Kalsiyum ve D vitamini takviyeleri**: Osteoporoz riskini azaltır.

**Beslenme Tedavisi:**
– Lif alımının ayarlanması, yağ ve süt ürünlerinin sınırlandırılması, bol su tüketimi faydalıdır. Beslenme planı kişiye özel olmalıdır.

**Cerrahi Tedavi:**
– Sindirim sisteminin hasarlı kısımlarının çıkarılması ve sağlıklı bölümlere yeniden bağlanmasıdır. Genellikle ilaç tedavisine yanıt vermeyen hastalarda kullanılır.

Crohn Hastalığı Hakkında Sık Sorulan Sorular

**Crohn hastalığı tamamen iyileşebilir mi?**
Crohn hastalığını tamamen iyileştiren bir tedavi yoktur. Tedaviler, hastalığın belirtilerini hafifletmeyi ve hastalığın alevlenmesini önlemeyi amaçlar. Hastalığın alevlendiği dönemlerde özel beslenme destekleri ve öneriler verilebilir.